Jak radzić sobie z agresją wśród dzieci?
Przez agresję rozumiemy wrogie , zwykle gwałtowne działanie fizyczne lub słowne oraz wyuczone zachowanie się służące uzyskiwania określonych korzyści . Wydaje się więc , że wychowując dzieci mamy wpływ na rodzaj , częstotliwość występowania i siłę agresywnych zachowań dzieci i młodzieży. Niektóre bowiem dzieci są mniej odporne na bodźce wywołujące złość , inne zaś bardziej . Już w okresie niemowlęcym obserwujemy pewne oznaki gniewu . Niemowlę w sytuacji ograniczenia ruchów napina mięśnie rąk i nóg , stara się wyswobodzić , czerwieniejąc i krzycząc . Jeśli uda mu się wyzwolić z niewygodnej pozycji to te zachowania już gniewne zostaj ą utrwalone. Nie ma w nich jednak świadomej chęci wyrządzania bólu czy cierpienia . Nie są więc typowymi zachowaniami . Pod koniec tego okresu dziecko często naśladuje proste czynności dorosłych . Bawiąc się zabawkami , uderza nimi, wyrywa lalkom nogi, ręce czy też karci je . W kontaktach z dziećmi stara się do nich zbliżyć , czasem szarpie i ciąga za włosy . Również nie z pobudek agresywnych , ale zwykle poznawanych . Jeśli jednak takie zachowania zostaną wzmocnione przez nagrodzenie , choćby uśmiechem , często przeradzają się w agresywne . Podobnie mogą zadziałać kary w postaci klapsów . Zdarza się bowiem , że dziecko traktuje klapsy jako zabawę i powtarza te zachowania . Z tych samych powodów co niemowlęta złoszczą się dzieci w wieku przedszkolnym . Dodatkowo ich złość potęgowania jest wtedy , gdy zabiera się im ich własność . Toczą więc boje z innymi dziećmi , które chcą zabrać lub przeszkadzają w zabawie . złoszczą się , gdy popełniają błędy w podejmowanych czynnościach , kiedy zabawki i inne przedmioty nie działają zgodnie z ich życzeniem , kiedy dorośli wydają im polecenia , aby zrobiły coś , czego w danym momencie nie chcą robić . W toku zdobywamy dalszych doświadczeń dziecko uczy się różnych zachowań agresywnych ,tupie nogami ,rzuca się na ziemię , bije i gryzie osoby powstrzymujące je od tego . Reakcje te łatwo się utrwalają w określonych warunkach Jeśli dziecko zaobserwowało , że matka lub ojciec ustąpili mu , gdy w obecności osób obcych zaczęło tupać nogami , w innych podobnych warunkach zachowa się tak samo . W miarę jednak rozwoju sprawności ruchowej i mowy dziecka powiększa się liczba wzorów do naśladowania , ponieważ rozwój procesów myślowych pozwala lepiej kontrolować zachowania nieakceptowane i uczyć się zachowań aprobowanych . W wieku szkolnym złość może być wywołana przez sprzeciwienie zadaniom , przeszkadzanie w wykonywanej czynności, wynajdywanie błędów , pouczenie , robienie niekorzystnych porównań z innymi dziećmi . Starsze zaś pociechy z czasem stawiają sobie cele przekraczające ich możliwości. Kiedy zaś nie uda się ich zrealizować , wpadają w gniew skierowany przeciwko sobie lub przeciwko tym którzy w ich mniemaniu przeszkodzili w osiągnięciu celu . Często też są agresywne , gdy czują, że one same lub ich przyjaciele sanie słusznie karani, lekceważeni, ignorowani lub ośmieszeni przez innych . Warto się więc zastanowić , dlaczego u naszych dzieci jest tyle złości, niekiedy przeradzającej się w zachowania agresywne ? Gdzie tkwią tego przyczyny ? Należy jednak zauważyć , że zachowań agresywnych i nie można zakazać , można jedynie nimi sterować i pokazywać akceptowane społeczne sposoby , a więc :
- nie dopuścić , by wyładowanie złości stało się powodem odrzucenia . Ucząc zaś prawidłowych reakcji, musimy dać dziecku pewność , że jest kochane i akceptowane .
- nie odpowiadamy agresją na agresje naszych dzieci. Kara bowiem zawsze utrwala agresję i choć zlikwiduje jej przejawy , to utrwali ją na przyszłość .
- nie złościmy się na malucha , który zabrał zabawkę koledze . Spróbujmy raczej czuwać , by sobie i innym ni zrobiło krzywdy i rozmawiajmy o tym co się wydarzyło oraz pokażmy inne wyjście z sytuacji .
- nie nagradzajmy zachowań agresywnych , nawet u najmłodszych . Raz podjętej decyzji nie zmieniajmy pod wpływem jego histerii, tupaniem nogami i krzyków . Jeśli zmienimy zdanie , narażamy się na podobne zachowanie i w podobnej sytuacji .
- pokazujmy naszym pociechom , niezależnie od wieku Jak można radzić sobie z gniewem i złością, nie sprawiając innym krzywdy i bólu . Niektórzy rodzice podsuwają poduszkę do okładania pięściami, inni zaś proponuję głębokie oddechy lub spacery . Każda metoda , która pomaga rozładować napięcie jest dobra . Trzeba tylko znaleźć tę najlepszą dla naszego dziecka .
- nie uczymy tzw . męskich zachowań typu : "oddaj , jeśli dostałeś " , " darmo jesz chleb , to oddaj " . Uczymy w ten sposób odpowiadania agresją na agresję . Potem w dorosłym życiu te zasady niczemu dobremu nie służą . 11 nie zmuszajmy dzieci do tłumienia agresji . Stłumiona bowiem wciąż istnieje i może ujawnić się w nieoczekiwanym czasie i formie .
- wyznaczajmy wyraźne granice akceptowanych społecznie przejawów agresji . Niech to będą własne przykładu kontrolowania wybuchów złości . Rozmawiajmy o negatywnych konsekwencjach różnych przejawów agresji dla nas samych i dla innych .
- starajmy się ograniczać wpływ agresywnych zachowań serwowanych przez firmy , niektóre książki i czasopisma . Czasem głośna pełna agresji dobranocka może zaburzyć spokojny sen , a brutalny film dla starszych odsunąć pomysły zachowań , na które same by nie wpadli .
Na zakończenie warto więc podkreślić , że rodzaj i cząstka manifestowanych zachowań agresywnych choć zależą do wrodzonych predyspozycji, to jednak Wy szanowni Państwo jako rodzice macie niewątpliwie bardzo ogromny wpływ na wychowanie swoich synów czy córek .
ARKUSZ EWALUACJI Uprzejmie Państwa proszą o uwagi dotyczące tematyki i sposobu prowadzenia przeze mnie lekcji. Państwa opinia pozwoli mi na usunięcie błędów i uwzględnienie tego, co powinno sprzyjać mojej pracy w przyszłości. Przy każdym punkcie zakreślcie Państwo wybraną odpowiedź lub wpiszcie własną.
- Lekcja była:
nudna średnio interesująca interesująca bardzo interesująca
- Z lekcji tej najbardziej podobało mi się ...................................................
nie wzbudziło mojego zainteresowania......................... niepotrzebne było...............................................
- W nauczycielce prowadzącej lekcję najbardziej podoba mi się ..................................................................
najmniej podoba mi się....................................................
- Czy nauczycielka osiągnęła zamierzone cele?
TAK NIE
- Czy Państwa zdaniem dobór metod był motywujący uczniów do pracy?
TAK NIE
- Jeśli chcecie Państwo przekazać dodatkowe uwagi zróbcie to tutaj ..............................................................
Zapewniam, że Państwa uwagi i sugestie zostaną wnikliwie rozważone i przyczynią się do podniesienia jakości moje/pracy. Dziękuję.
Ankieta ewaluacyjna Proszę o uważne zapoznanie się z każdym pytaniem i o wyrażenie swojej oceny na skalach poprzez zaznaczenie krzyżykiem wybranego punktu skali.
Ogólna opinia o szkoleniu:
- Czy szkolenie obejmowało treści i umiejętności ważne w Pani pracy zawodowej?
[ ] [ ] [ ] [ ] nie raczej nie raczej tak tak
- Czy sposób prowadzenia szkolenia wywoływał aktywność uczestników, sprzyjał dzieleniu się przez uczestników własnymi przemyśleniami?
[ ] [ ] [ ] [ ] nie raczej tak raczej nie tak
- Czy zdobyła pani podczas zajęć nowe umiejętności praktyczne?
[ ] [ ] [ ] [ ] nie raczej nie raczej tak tak
- Czy szkolenie pomogło Pani poszerzyć i uporządkować posiadaną wiedzę?
[ ] [ ] [ ] [ ] nie raczej nie raczej tak tak
- Czy będzie Pani w swojej pracy stosować metody akywizujące?
[ ] [ ] [ ] [ ] nie raczej nie raczej tak tak Opracowała:mgr Katarzyna Wudkiewicz
|